هیچ محصولی در سبد خرید نیست.
گفتار مانا
آموزش و بازی باهم؟!
30
سپتامبر
سپتامبر
چطور می‌توان آموزش و بازی و سرگرمی را همزمان داشت؟
کودک از بدو تولد در حال یادگیری است. محیط اطراف، دنیایی ناشناخته است که کودک با حواس خود که رفته‌رفته در حال قوی‌شدن و تکامل هستند در تلاش برای کشف این دنیای ناشناخته است. هرچه این کشف و شناخت بهتر و در زمان مناسب‌تری صورت‌گیرد، خلاقیت، هوش و توانایی کودک بیشتر و توانایی مواجهه با چالش‌ها در موقعیت‌های مختلف زندگی در آینده برای او راحت‌تر خواهد‌بود.
ذهن نوزاد در مسیر یادگیری با مفاهیم مختلفی آشنا می‌شود و به‌تدریج آنها را می‌آموزد. برای مثال:
مفاهیم مربوط به حواس پنج‌گانه:
گرم و سرد، داغ و یخ، زبر و نرم، خیس و خشک، سنگین و سبک، روشن و تاریک، رنگ‌ها (قرمز، زرد، آبی، سبز، سفید، سیاه، نارنجی، صورتی)، براق و مات، مزه‌ها (شیرین، ترش، شور، تند، تلخ)، صداها (بلند، آرام، صدای حیوانات، صدای رعدوبرق، باران و …)
مفاهیم مربوط به مکان و موقعیت:
بالا، پایین، بیرون، درون یا داخل، زیر، رو، دور، نزدیک، آهسته، سریع، بزرگ، کوچک، بلند، کوتاه، پر، خالی، باز، بسته، راست، چپ، کنار، وسط، گوشه و …
مفاهیم ریاضی:
اعداد: در ابتدا اعداد ۱ تا ۱۰ و بعدها بالاتر- در سنین پایین مفهوم زیاد و کم.
اشکال هندسی: دایره (گردی)، چهارگوش (مربع و مستطیل)، سه‌گوش(مثلث)، نقطه، خط، ستاره و …
مفاهیم اجتماعی:
خانواده (مامان، بابا، خواهر، برادر، پدربزرگ، مادربزرگ)، دوست، فامیل (خاله، دایی، عمو، عمه، دخترخاله یا پسرخاله و …)، معلم، غریبه، مکان‌ها: خانه، مهدکودک، مهمانی، پارک و …
اینها نمونه‌هایی از مفاهیمی است که کودک باید به‌تدریج با آنها آشنا شود. همچنین توانایی‌های دیگری مثل مهارت‌های حرکتی و تقویت حرکات اندام‌های بدن مثل گرفتن اجسام در دست و به‌تدریج استفاده‌ی درست از آنها، تطابق چشم و دست با هم و … که باید در سال‌های ابتدایی آموخته شوند.
به تدریج نیاز به یادگیری برخی مهارت‌ها و تقویت آنها نیز به میان می‌آید. مهارت‌هایی مثل:
شناخت اعضای بدن و کارایی هر کدام از آنها، حمام کردن، دستشویی رفتن، لباس یا کفش پوشیدن، بیان نیازها و توانایی ابراز احساسات درونی مثل ترس، عصبانیت، محبت و دوستی و یادگیری مهارت‌های اجتماعی مثل کمک‌کردن، دوستی با دیگران، محبت به حیوانات و …
بازی، بهترین کار برای کودک
بارها شنیده‌ایم که کودک در سال‌های ابتدایی زندگی خود بیشتر از هر چیز به بازی نیاز دارد. بدیهی است که بازی بسیار مفید و تأثیر آن غیر قابل انکار است، اما رهاکردن کودک به حال خود، با این توجیه که او مشغول بازی است نیز او را از مسیر یادگیری دور می‌کند؛ فرصت‌های یادگیری را از او می‌گیرد و او را از همسالان خود عقب می‌اندازد. از طرفی، آموزش‌های تئوریک خشک و بی‌روح نیز بی‌فایده‌اند. پس چاره چیست؟
هم آموزش، هم بازی و سرگرمی
شیوه‌های منسوخ آموزشی مدت‌هاست جای خود را به آموزش از طریق بازی و سرگرمی داده‌اند. کتاب‌های پارچه‌ای و نمدی از مواردی هستند که بازی و سرگرمی را همزمان در خود دارند. این کتاب‌ها کودک را از سنین پایین با کتاب و کتاب‌خوانی آشنا کرده و شوق استفاده از کتاب را در وجود او نهادینه می‌کنند؛ می‌توانند در حمام و موقعیت‌ها و مکان‌های دیگر به عنوان اسباب‌بازی استفاده شوند؛ باعث تقویت مهارت‌های حرکتی و هماهنگی چشم و دست در کودک می‌شوند؛ تصاویر شاد و رنگ‌های متفاوت و متضاد آنها بینایی کودک را تقویت کرده و او را با مفهوم رنگ‌ها و شکل‌ها آشنا می‌کند. سیر داستانی در کتاب‌هایی که همراه با شعر یا متن هستند، قدرت تخیل و مهارت داستان‌سرایی را پرورش می‌دهند و سرودها و شعرهای کتاب او را برای یادگیری مفاهیم پایه‌ای موسیقی نظیر ریتم، وزن، کشش نت‌ها و زیر و بمی صداها آماده می‌کند.
کتاب‌های نمدی ویژگی تقویت مهارت‌های حرکتی و هماهنگی چشم و دست را بیشتر مد نظر دارند. علاوه براین، جنس متفاوت مواد در تولید کتاب‌ها (فوم، نمد، پارچه و در بعضی کتاب‌ها تکه‌دوزی‌هایی با جنس متفاوت) به درک تفاوت‌های سطوح مختلف و پرورش حس لامسه به نوزاد و نوپا کمک می‌کند.
همچنین اسباب‌بازی‌های متنوع چوبی، پلاستیکی یا فومی با اهداف آموزشی گوناگون مثل آموزش شکل‌ها، رنگ‌ها، متضادها و مشابه‌ها، تمرین تجسّم فضایی، تقویت مهارت‌های حرکتی و … ابزارهای خوبی برای آموزش و سرگرمی کودکان هستند.
گروه‌های تخصصی و دارای اعتبار در تولید کتاب و ابزار آموزشی برای کودکان، موارد گوناگون را مدنظر قرار داده و محصولات خود را بر اساس آنچه برای تقویت و پرورش توانایی‌های نوزاد و نوپا در سنین مناسب لازم است، طراحی، اجرا و تولید می‌کنند. علاوه بر اهداف آموزشی، سلامت رنگ‌ها و مواد مورد استفاده در تولید کتاب‌ها نیز بررسی شده و قبل از تولید از آن اطمینان حاصل می‌شود. قابلیت شستشوی کتاب‌ها و برخی اسباب‌بازی‌ها، سلامت نوزاد و نوپا را تأمین کرده و به این ترتیب، از نظر بهداشت و سلامت، هیچ‌گونه نگرانی‌ای برای والدین وجود ندارد.
اگر آموزش به‌موقع، متناسب با توانایی کودک در سنین مختلف، و با روشی درست صورت‌گیرد، یادگیری‌های بعدی کودک پایه‌ریزی شده و پیش‌نیازهای او برای یادگیری‌های بیشتر در سطوح بالاتر تأمین می‌گردد. یادمان باشد که یادگیری در کودکان از بدو تولد آغاز می‌شود. پس این فرصت‌های طلایی را از دست ندهیم.
خیلی عالی بود. ممنون